Khoa học vui

Hành tinh có kích thước bằng sao Mộc này được phát hiện bởi Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST) của NASA và kỳ lạ đến mức nó thách thức mọi thứ chúng ta biết về cách các hành tinh hình thành. Hình ảnh hành tinh hình quả chanh có tên PSR J2322–2650b. (Ảnh: Dailymail) Được đặt tên là PSR J2322–2650b, hành tinh khí khổng lồ này có bầu khí quyển kỳ lạ gồm carbon và heli, không giống bất kỳ hành tinh ngoài hệ mặt trời nào khác đã biết. Những đám mây bồ hóng trôi nổi trong vùng siêu nóng của bầu khí quyển phía trên và ngưng tụ thành kim cương sâu trong lõi của hành tinh. Thành phần bất thường này càng trở nên kỳ lạ hơn bởi thực tế là hành tinh này không quay quanh một ngôi sao như mặt trời của chúng ta. Thay vào đó, thế giới này...

Một số người mang đột biến gen đặc biệt có thể ngủ rất ít mà vẫn khỏe mạnh, mở ra góc nhìn mới về cơ chế sinh học giấc ngủ con người. Đây là những cá nhân hiếm hoi mang trong mình đột biến gene ảnh hưởng trực tiếp cơ chế sinh học của giấc ngủ. Những thay đổi di truyền này giúp họ ngủ ngắn nhưng vẫn đạt được hiệu quả phục hồi như một giấc ngủ trọn vẹn, thậm chí đôi khi còn mang lại lợi ích sức khỏe vượt trội so với người bình thường. Người đàn ông tuyên bố chưa từng ngủ Al Herpin sống tại Trenton, New Jersey vào đầu thế kỷ 20, được biết đến rộng rãi với biệt danh "Người đàn ông không ngủ". Theo các ghi chép, Herpin tuyên bố ông chưa từng ngủ kể từ khi chào đời. Thay vì ngủ, ông chỉ nằm nghỉ ngơi trên ghế hoặc giường, nhưng vẫn hoàn...

Các nhà nghiên cứu phát hiện cá voi đầu cong có thể sống hơn 200 năm nhờ khả năng sửa chữa ADN cực kỳ tốt với sự hỗ trợ của môi trường nước lạnh. Cá voi đầu cong là động vật có vú sống lâu nhất thế giới. Ảnh: Paul Nicklen Theo Guardian, với tuổi thọ tối đa hơn 200 năm, cá voi đầu cong (Balaena mysticetus) sống lâu hơn bất kỳ động vật có vú nào trên thế giới. Trong nghiên cứu công bố hôm 29/10 trên tạp chí Nature, các nhà khoa học phát hiện bí quyết sinh học góp phần giúp loài cá voi nặng 80 tấn này sống thọ như vậy. Nếu có thể áp dụng với con người, phát hiện này sẽ thúc đẩy quá trình lão hóa lành mạnh, đồng thời bảo vệ nội tạng và mô trong quá trình phẫu thuật hoặc cấy ghép. Theo giáo sư Vera Gorbunova, nhà sinh vật học tại Đại học...

Các nhà khoa học tạo ra loại võng mạc nhân tạo sử dụng nguyên tố hiếm teluri, giúp phục hồi thị lực cho chuột, khỉ bị mù, thậm chí nhìn thấy ánh sáng hồng ngoại. Ảnh minh họa: Neuroscience News Theo báo SCMP, một nhóm nhà khoa học Trung Quốc đã chế tạo thành công một loại võng mạc nhân tạo sử dụng nguyên tố hiếm teluri (tellurium), không chỉ phục hồi thị lực cho động vật mù mà còn mang lại cho chúng "siêu thị lực" - khả năng nhìn thấy ánh sáng hồng ngoại mà mắt thường không thể phát hiện. Công nghệ này do nhóm nghiên cứu của giáo sư Vương Thủy Nguyên (Wang Shuiyan) tại Đại học Phúc Đán, Thượng Hải phát triển, vừa được công bố trên tạp chí Science. Kết quả mở ra hy vọng mới trong việc điều trị mù lòa ở người. Teluri là nguyên tố kim...

Một nghiên cứu mới từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) đang đặt lại nền tảng của khoa học thần kinh khi đề xuất rằng astrocyte, loại tế bào thần kinh đệm lâu nay chỉ được xem là “người dọn dẹp” của não bộ, có thể đóng vai trò then chốt trong việc lưu trữ ký ức. Tế bào hình sao có thể nắm giữ “chìa khóa” cho khả năng ghi nhớ khổng lồ của não. (Nguồn: SciTechDaily) Từ trước đến nay, giới khoa học cho rằng neuron, với khả năng phát xung điện, là trung tâm của quá trình ghi nhớ và tư duy. Tuy nhiên, não người cũng chứa hàng tỷ astrocyte, có hình dạng giống những ngôi sao, với các nhánh vươn tới hàng triệu khớp thần kinh. Trước đây, astrocyte chủ yếu được cho là có nhiệm vụ hỗ trợ: cung cấp dinh dưỡng và duy trì môi trường hóa học ổn...

Các nhà thiên văn vừa phát hiện một vật thể bí ẩn kỳ lạ trong vũ trụ, liên tục phát ra tín hiệu vô tuyến và tia X đều đặn cứ sau mỗi 44 phút. Đây là một hiện tượng chưa từng ghi nhận trong thiên văn học hiện đại. Vị trí của ASKAP J1832-0911, lần đầu tiên được phát hiện qua kính thiên văn vô tuyến ASKAP (Australian Square Kilometre Array Pathfinder) tại Úc - Ảnh: Ziteng (Andy) Wang, ICRAR Vật thể bí ẩn được đặt tên là ASKAP J1832-0911, lần đầu tiên được phát hiện qua kính thiên văn vô tuyến ASKAP (Australian Square Kilometre Array Pathfinder) tại Úc. Theo mô tả trong nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí Nature hôm 28-5, vật thể này phát ra một chuỗi tín hiệu kéo dài khoảng 2 phút, sau đó hoàn toàn im lặng trong 42 phút, rồi lại lặp lại...

Các nhà khoa học tuyên bố đã đạt được bước tiến quan trọng trong việc giải mã ngôn ngữ của cá heo, với tiềm năng gợi mở cách thức liên lạc với trí tuệ ngoài Trái đất. Ngôn ngữ của cá voi và cá heo, cơ sở dữ liệu liên hành tinh và bài toán toán học vũ trụ - Ảnh: NOAA Một nghiên cứu mới công bố gần đây từ Viện Hải dương học Woods Hole (Mỹ) cho thấy những tiếng huýt gió của cá heo có thể hoạt động như từ ngữ, mang ý nghĩa cụ thể và được hiểu chung giữa các cá thể trong đàn. Đây là phát hiện mang tính đột phá trong lĩnh vực giao tiếp liên loài, và cũng là công trình chiến thắng giải thưởng thường niên Coller Dolittle Challenge trị giá 100.000 USD, nhằm thúc đẩy các nỗ lực thiết lập giao tiếp hai chiều giữa người và động vật. Manh mối...

Ngủ tới 15-20 giờ mỗi ngày, sống chậm và lặng lẽ, loài lười tưởng chừng mong manh lại đang là minh chứng sống cho một chiến lược sinh tồn hiệu quả bậc nhất trong tự nhiên. Sống chậm, ẩn dật và tiêu hao ít năng lượng giúp loài lười tránh được sự chú ý của kẻ săn mồi, kể cả con người - Ảnh: Nature Award Một nghiên cứu vừa công bố trên Science hé lộ: Chính nhờ nhịp sống chậm và lối sống ẩn dật trên cây, loài lười đã vượt qua nhiều biến cố tuyệt chủng trong quá khứ, điều mà những "người anh em" to lớn của chúng không thể làm được. Cách đây hàng triệu năm, họ hàng nhà lười từng là một trong những nhóm động vật đa dạng nhất châu Mỹ, với đủ kích cỡ và lối sống: sống dưới đất, trong hang, dưới nước, thậm chí có loài to như con voi. Những bộ...

Trong bối cảnh thế giới đang gấp rút giảm phát thải carbon và tìm kiếm các giải pháp năng lượng bền vững, việc "săn tìm" hydro tự nhiên trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Trong cuộc đua chuyển đổi năng lượng toàn cầu, một ứng viên sáng giá đang dần lộ diện: hydro tự nhiên - một loại khí không màu, không mùi, gần như không phát thải carbon và tồn tại ngay dưới lòng đất. Mới đây, nhóm nghiên cứu quốc tế do Giáo sư Chris Ballentine (Đại học Oxford) đứng đầu đã công bố một bước tiến quan trọng trên tạp chí Nature Reviews Earth and Environment. Họ lần đầu tiên đưa ra bản đồ địa chất và "công thức" cụ thể để tìm kiếm các túi hydro tự nhiên. Đây được xem là chìa khóa mở ra tương lai cho một nguồn năng lượng sạch, đủ cung cấp cho nhân loại...

Lớn gấp đôi và mang sức mạnh gấp 50 lần hiện tại, đó là mô tả của các nhà khoa học Mỹ về "thời trai trẻ" của hành tinh đầu tiên hệ Mặt Trời sinh ra. Viết trên tạp chí khoa học Nature Astronomy, các nhà nghiên cứu Mỹ Konstantin Batygin từ Viện Công nghệ California (Caltech) và Fred C. Adams từ Đại học Michigan đã "đảo ngược" quá trình hình thành của Sao Mộc, hành tinh lớn nhất Thái Dương hệ. Khi mới hình thành từ chiếc đĩa khí bụi bao bọc Mặt Trời sơ khai, Sao Mộc là một hành tinh vĩ đại hơn nhiều so với ngày nay - Minh họa AI Dựa trên dữ liệu về quỹ đạo của 2 trong số các mặt trăng nhỏ nhất và gần nhất của Sao Mộc là Amalthea và Thebe, mô hình của nhóm nghiên cứu đã "quay ngược thời gian" về thời điểm hệ Mặt Trời mới hình thành 3,8...

Phát hiện này mở ra hướng nghiên cứu mới về sự hình thành hành tinh và khả năng tồn tại của sự sống trong vũ trụ. Băng nước tinh thể vừa được James Webb phát hiện nằm trong một vành đai bụi bao quanh ngôi sao HD 181327. Đây là một ngôi sao trẻ, có khối lượng và tính chất tương tự Mặt trời, cách Trái đất khoảng 155 năm ánh sáng, thuộc chòm sao Telescopium. Theo nhóm nghiên cứu từ Đại học Johns Hopkins và Viện Khoa học Kính viễn vọng Không gian (STScI, Mỹ), băng nước này gắn liền với các hạt bụi mịn, tạo thành những "quả cầu tuyết bẩn" siêu nhỏ, có kích thước lý tưởng để kính Webb phát hiện. Các hạt băng được cho là xuất hiện nhiều hơn ở vùng xa ngôi sao, nơi nhiệt độ thấp hơn. Khám phá băng nước trong một hệ sao khác giúp củng cố giả...

Sau 35 năm trôi dạt, bộ xương "quái vật khiêu vũ" ở Đức đã được xác nhận là một con điểu long lông vũ cực hiếm thấy. Được mệnh danh là Chicago Archaeopteryx, sinh vật mà các nhà khoa học từ Bảo tàng Field (Chicago - Mỹ) vừa "xác định danh tính" là con điểu long lông vũ thứ 14 từng được tìm thấy trên thế giới. Theo Sci-News, kết quả chụp CT càng làm cho giới khoa học bất ngờ: Không chỉ thân mình được bảo quản với mức độ nguyên vẹn đáng kinh ngạc, hộp sọ của nó cũng gần như còn nguyên, bao gồm vùng vòm miệng. Vì vậy, Chicago Archaeopteryx là một báu vật thực sự. Hóa thạch điểu long lông vũ ở Chicago - Ảnh: BẢO TÀNG FIELD/MICHAEL ROTHMAN Điểu long lông vũ - Archaeopteryx, chim thủy tổ - mang hình dáng rất giống chim ngày nay. Tuy...

Thiết bị này có thể 'miễn nhiễm' với dòng điện cực đại lên tới 150kA - mạnh gấp khoảng 5 lần so với cường độ của một tia sét thông thường. Các nhà khoa học thuộc tập đoàn Nippon Telegraph and Telephone (NTT) của Nhật Bản ngày 16-5 đã công bố một bước đột phá đầy ấn tượng trong lĩnh vực công nghệ phòng chống thiên tai: thiết bị bay không người lái có khả năng chặn sét đánh ngay giữa tầng không. Theo NTT, những thiết bị bay không người lái đặc biệt này được trang bị hệ thống dao động điện trường tiên tiến. Cơ chế hoạt động độc đáo của chúng là chủ động tạo ra sự khác biệt về điện trường, từ đó thu hút những tia sét đang hình thành. Khi cảm nhận được điện trường đủ mạnh, thiết bị sẽ được phóng lên để dẫn dắt tia sét đánh trúng một vị trí...

Trong mùa sinh sản, chim xây tổ để ấp trứng và bảo vệ con non. Tổ chim được xây dựng tinh xảo, sử dụng các vật liệu đa dạng như đất sét, nước bọt, cành cây hay lông vũ, tùy thuộc vào từng loài. Thông thường, tổ chim được đặt trên cây cao, hướng lên trời, khiến nhiều người thắc mắc về cách chúng đối phó với thời tiết khắc nghiệt. Khi thiết kế tổ chim chúng thường xây tổ hướng lên trời giúp nước mưa chảy ra nhanh, tránh ngấm nước. Sau mưa, tổ dễ dàng khô ráo nhờ ánh nắng và gió, giảm thời gian chim non tiếp xúc với ẩm ướt và tăng độ bền của tổ. Tránh kẻ săn mồi Chim là loài vật hiền lành không có khả năng tự vệ, nên chúng thường xây tổ trên cao và miệng tổ hướng lên trên giúp che giấu chim non khỏi các kẻ thù như sóc, cáo, hay mèo từ...

Vũ khí xương đặc biệt được tạo ra 80.000 năm trước bởi một loài người cổ đại từng sống nơi dãy núi Kavkaz ở nước Nga. Theo Ancient Origins, hiện vật được tìm thấy trong hang động Mezmaiskaya ở dãy núi Kavkaz thuộc miền Nam nước Nga là mũi giáo bằng xương lâu đời nhất từng được biết đến ở châu Âu và là sản phẩm của loài người cổ đại Neanderthal. Vũ khí này đã định hình lại hiểu biết của chúng ta về trí thông minh và nghề thủ công của những "người anh em" khác loài đã tuyệt chủng, theo nhận định từ nhóm nghiên cứu. Loài người tuyệt chủng Neanderthal từng sống trong các hang động ở Nga - Minh họa AI Viết trên tạp chí khoa học Journal of Archaeological Science, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi TS Liubov V. Golovanova từ Phòng thí nghiệm...

Một nghiên cứu mới dẫn đầu bởi Trung tâm vũ trụ Johnson của NASA đã mô tả chuyển động lớp vỏ hành tinh song sinh của Trái Đất - Sao Kim - và tìm ra nhiều điều bất ngờ. Sao Kim được cho là sinh ra khá giống với Trái Đất nhưng bị quá trình tiến hóa không may biến thành phiên bản "địa ngục". Mặc dù vậy, nhiều nhà khoa học vẫn hoài nghi về khả năng tồn tại của sự sống ở nơi đây, cũng như đã tìm ra một số bằng chứng cho thấy nó không hẳn là một quả cầu chết. Núi lửa nơi hành tinh song sinh của Trái Đất - Ảnh: NASA Theo NASA, ban đầu các nhà khoa học dự đoán lớp ngoài cùng của lớp vỏ Sao Kim sẽ ngày càng dày hơn theo thời gian do thiếu lực tách bớt lớp vỏ này, nhấn nó xuống trở lại bên trong hành tinh. Ở Trái Đất, lớp vỏ được tạo thành...

Bạn sẽ bất ngờ khi biết được có nhiều bí mật về tháp Eiffel – một công trình biểu tượng của Paris, Pháp. 1. Không phù hợp với kiến trúc cổ điển của Paris Tháp Eiffel được xây dựng bởi (hoặc dưới sự giám sát của) kỹ sư dân dụng người Pháp Gustave Eiffel để tôn vinh Triển lãm Thế giới năm 1889 hay Hội chợ Thế giới. Hội chợ này kỷ niệm 100 năm Cách mạng Pháp, trong thời kỳ hiện đại hóa và đổi mới nhanh chóng. Thiết kế này đã giành chiến thắng trong cuộc thi nhưng khiến cả Paris kinh ngạc. Công trình khổng lồ này (theo cách gọi của người Paris) không phù hợp với kiến trúc cổ điển của Paris, bất kỳ ai có chút hiểu biết đều muốn đấu tranh để ngăn chặn việc xây dựng nó. 2. Ai là người thực sự thiết kế tháp Eiffel? Mặc dù được đặt theo...

"Mắt thần" của kính viễn vọng không gian James Webb đã giúp xác định WD 1856+534 b là ngoại hành tinh lạnh nhất mà nhân loại từng biết đến. Theo Universe Today, một nhóm khoa học gia đã sử dụng James Webb nhằm tìm hiểu rõ ràng hơn về WD 1856+534 b, một "hành tinh từ cõi chết" to gấp 6 lần Sao Mộc. Mặc dù được nhận diện lần đầu từ năm 2020, WD 1856+534 b trong hồ sơ thiên văn vẫn là một bóng ma đầy bí ẩn. "Hành tinh từ cõi chết" WD 1856+534 b hiện ra phía sau một sao lùn trắng bé nhỏ - Ảnh đồ họa: NASA WD 1856+534 b được phát hiện dưới hình thức một ngoại hành tinh quá cảnh, tức nhờ ngôi sao mẹ đột ngột giảm độ sáng khi hành tinh này vô tình bay ngang hướng quan sát từ kính viễn vọng Trái Đất. Nói cách khác, người ta chỉ biết nó có...

Các nhà thiên văn học đã phát hiện ra rằng những hành tinh thuộc nhóm "siêu Trái Đất" xuất hiện phổ biến hơn nhiều so với những gì các nhà khoa học từng nghĩ trước đây. "Siêu Trái Đất" xuất hiện phổ biến hơn nhiều so với những gì các nhà khoa học từng nghĩ trước đây.(Nguồn: Scitechdaily) Một nghiên cứu mới từ Đại học Ohio State đã làm thay đổi hiểu biết của chúng ta về sự phân bố của các hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời. Các nhà thiên văn học đã phát hiện ra rằng những hành tinh thuộc nhóm "siêu Trái Đất" xuất hiện phổ biến hơn nhiều so với những gì các nhà khoa học từng nghĩ trước đây. Sử dụng Mạng lưới Kính viễn vọng Vi thấu kính Hàn Quốc (KMTNet), nhóm nghiên cứu quốc tế đã tìm ra một kết luận đáng chú ý: cứ ba ngôi sao thì có ít...

Một bức ảnh chụp từ những năm 1940 gần đây đã làm dấy lên tranh luận trên mạng xã hội, nhiều người tin nó có thể là 'bằng chứng' cho sự tồn tại của du hành thời gian. Bức ảnh được chụp vào năm 1941 bởi nhiếp ảnh gia Edwin Rosskam, ghi lại cảnh nhóm trẻ em ăn mặc chỉnh tề xếp hàng bên ngoài một rạp chiếu phim ở Chicago, Mỹ. Điều đặc biệt thu hút sự chú ý là một cậu bé dường như đang cầm trên tay thiết bị có hình dạng rất giống chiếc iPad. Chi tiết này khiến nhiều người đặt câu hỏi: Phải chăng du hành thời gian có thật? Đứa trẻ cầm đồ vật giống với chiếc iPad (ngoài cùng bên phải). Ảnh: Reddit Điều này càng trở nên thú vị khi xét đến thực tế rằng chiếc iPad đầu tiên do Apple sản xuất chỉ mới ra mắt vào năm 2010, tức gần 70 năm sau...